Để tránh gây mâu thuẫn, xung đột không cần thiết, chúng ta cần chú ý đến nhiều khía cạnh trong giao tiếp và hành xử hàng ngày. Dưới đây là một số gợi ý chi tiết:
1. Lắng nghe chủ động và thấu hiểu:
Tập trung hoàn toàn:
Khi ai đó đang nói, hãy gạt bỏ những suy nghĩ riêng, ngừng phán xét và thực sự tập trung vào những gì họ đang nói.
Giao tiếp bằng mắt:
Duy trì giao tiếp bằng mắt (nhưng không nhìn chằm chằm) để thể hiện sự quan tâm và tôn trọng.
Ngôn ngữ cơ thể:
Thể hiện sự lắng nghe bằng ngôn ngữ cơ thể như gật đầu, hơi nghiêng người về phía người nói.
Đặt câu hỏi làm rõ:
Đừng ngại đặt câu hỏi để đảm bảo bạn hiểu đúng ý của người nói. Ví dụ: “Ý bạn là…?”, “Bạn có thể giải thích thêm về…?”
Tóm tắt lại:
Tóm tắt những gì bạn nghe được để xác nhận rằng bạn đã hiểu đúng. Ví dụ: “Nếu tôi hiểu đúng thì bạn đang nói rằng…?”
Thấu cảm:
Cố gắng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu quan điểm và cảm xúc của họ. Ngay cả khi bạn không đồng ý, hãy cố gắng hiểu tại sao họ lại cảm thấy như vậy.
2. Sử dụng ngôn ngữ xây dựng:
Tránh ngôn ngữ đổ lỗi và chỉ trích:
Thay vì nói “Bạn luôn…”, “Bạn không bao giờ…”, hãy tập trung vào hành vi cụ thể và tác động của nó. Ví dụ: Thay vì “Bạn luôn làm tôi thất vọng”, hãy nói “Tôi cảm thấy thất vọng khi việc này không được hoàn thành đúng thời hạn”.
Sử dụng “Tôi” thay vì “Bạn”:
Diễn đạt vấn đề từ quan điểm của bạn, tránh đổ lỗi cho người khác. Ví dụ: Thay vì “Bạn làm tôi bực mình”, hãy nói “Tôi cảm thấy bực mình khi…”.
Lựa chọn từ ngữ cẩn thận:
Tránh sử dụng ngôn ngữ xúc phạm, miệt thị hoặc gây hấn.
Tôn trọng quan điểm khác biệt:
Ngay cả khi bạn không đồng ý, hãy thể hiện sự tôn trọng đối với quan điểm của người khác. Ví dụ: “Tôi hiểu quan điểm của bạn, tuy nhiên tôi có một góc nhìn khác về vấn đề này”.
Tập trung vào giải pháp:
Thay vì chỉ trích vấn đề, hãy tập trung vào việc tìm kiếm giải pháp. Ví dụ: “Chúng ta có thể làm gì để cải thiện tình hình này?”
3. Kiểm soát cảm xúc:
Nhận biết cảm xúc của bạn:
Trước khi phản ứng, hãy dành thời gian để nhận biết và hiểu cảm xúc của bạn. Bạn có đang tức giận, thất vọng, hay sợ hãi?
Tạm dừng và suy nghĩ:
Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, hãy tạm dừng trước khi nói hoặc hành động. Hít thở sâu và suy nghĩ về hậu quả của lời nói và hành động của bạn.
Quản lý cơn giận:
Nếu bạn đang tức giận, hãy tìm cách giải tỏa cơn giận một cách lành mạnh, ví dụ như tập thể dục, nghe nhạc, hoặc nói chuyện với một người bạn tin cậy.
Đừng phản ứng thái quá:
Cố gắng giữ bình tĩnh và tránh phản ứng thái quá trước những tình huống khó khăn.
Tha thứ:
Học cách tha thứ cho người khác và cho chính mình. Giữ lòng oán giận chỉ làm tổn thương bạn.
4. Chọn thời điểm và địa điểm phù hợp:
Tránh thảo luận những vấn đề nhạy cảm trước đám đông:
Điều này có thể khiến người kia cảm thấy xấu hổ và phòng thủ.
Chọn thời điểm khi cả hai đều bình tĩnh và sẵn sàng lắng nghe:
Tránh thảo luận khi một trong hai người đang mệt mỏi, căng thẳng hoặc vội vã.
Chọn một địa điểm riêng tư và thoải mái:
Điều này sẽ giúp tạo ra một không gian an toàn và cởi mở cho cuộc trò chuyện.
5. Tìm kiếm sự thỏa hiệp:
Sẵn sàng thỏa hiệp:
Đừng cố gắng luôn luôn đúng. Hãy sẵn sàng nhượng bộ và tìm kiếm giải pháp mà cả hai bên đều có thể chấp nhận.
Tập trung vào mục tiêu chung:
Nhắc nhở bản thân về mục tiêu chung mà bạn và người kia đang cố gắng đạt được.
Đưa ra các giải pháp khác nhau:
Thảo luận các giải pháp khác nhau và xem xét ưu và nhược điểm của từng giải pháp.
Chấp nhận sự khác biệt:
Đôi khi, bạn sẽ không thể đồng ý với mọi điều. Hãy chấp nhận sự khác biệt và tôn trọng quan điểm của người khác.
6. Giữ thái độ tích cực:
Tin tưởng vào thiện chí của người khác:
Giả định rằng người khác đang cố gắng làm điều tốt nhất có thể.
Tập trung vào những điều tích cực:
Tìm kiếm những điều tích cực trong người khác và trong tình huống.
Duy trì sự hài hước:
Hài hước có thể giúp giảm căng thẳng và giải quyết xung đột.
Thể hiện lòng biết ơn:
Thể hiện lòng biết ơn đối với những đóng góp của người khác.
7. Xây dựng mối quan hệ vững chắc:
Dành thời gian cho người khác:
Dành thời gian để kết nối với người khác và xây dựng mối quan hệ.
Thể hiện sự quan tâm:
Thể hiện sự quan tâm đến cuộc sống và cảm xúc của người khác.
Tin tưởng và tôn trọng:
Tin tưởng và tôn trọng người khác, ngay cả khi bạn không đồng ý với họ.
Giao tiếp cởi mở và trung thực:
Giao tiếp cởi mở và trung thực về cảm xúc và suy nghĩ của bạn.
Ví dụ cụ thể:
Tình huống:
Bạn không hài lòng với cách đồng nghiệp của bạn hoàn thành một nhiệm vụ chung.
Cách tiếp cận gây mâu thuẫn:
“Bạn làm việc này quá tệ! Tôi phải làm lại hết.”
Cách tiếp cận tránh mâu thuẫn:
“Tôi thấy rằng nhiệm vụ này có thể được cải thiện thêm một chút. Bạn có muốn chúng ta cùng xem lại và tìm cách tối ưu hơn không? Tôi có một vài ý tưởng.”
Lưu ý:
Việc tránh mâu thuẫn không có nghĩa là bạn phải luôn luôn nhượng bộ hoặc kìm nén cảm xúc của mình.
Đôi khi, mâu thuẫn là cần thiết để giải quyết vấn đề và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải giải quyết mâu thuẫn một cách xây dựng và tôn trọng.
Bằng cách thực hành những kỹ năng này, bạn có thể giảm thiểu đáng kể khả năng gây ra mâu thuẫn và xung đột không cần thiết, đồng thời xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp hơn.