Nhân lực IT xin chào các bạn đang chuẩn bị tìm việc, phỏng vấn tuyển dụng ngành công nghệ thông tin! Đây là hướng dẫn chi tiết về 8 tâm lý học quan trọng bạn nên áp dụng khi trả lời câu hỏi về lương trong phỏng vấn xin việc, giúp bạn tự tin thương lượng và đạt được mức lương xứng đáng:
Lời mở đầu:
Câu hỏi về mức lương mong muốn là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình phỏng vấn. Đây là cơ hội để bạn thể hiện giá trị bản thân và đảm bảo rằng bạn được trả công xứng đáng cho những kỹ năng và kinh nghiệm của mình. Tuy nhiên, đây cũng là một tình huống nhạy cảm, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết về tâm lý học để đạt được kết quả tốt nhất.
8 Tâm Lý Học Quan Trọng Trong Trả Lời Câu Hỏi Về Lương:
1. Hiểu Rõ Giá Trị Bản Thân (Self-Worth):
Tâm lý học:
Niềm tin vào giá trị bản thân ảnh hưởng trực tiếp đến cách bạn đánh giá và đòi hỏi mức lương. Nếu bạn tin rằng mình xứng đáng với mức lương cao, bạn sẽ tự tin hơn trong việc thương lượng.
Ứng dụng:
Trước khi phỏng vấn, hãy liệt kê tất cả những kỹ năng, kinh nghiệm, thành tích và giá trị mà bạn mang lại cho công ty.
Nghiên cứu kỹ về mức lương trung bình cho vị trí tương tự trong ngành và khu vực của bạn.
Nhắc nhở bản thân về những thành công trong quá khứ và những đóng góp bạn đã thực hiện cho các công ty trước đây.
Tập trung vào giá trị bạn mang lại, không chỉ là những gì bạn “cần”.
2. Nghiên Cứu Thị Trường (Market Research):
Tâm lý học:
Hiệu ứng đám đông (Bandwagon Effect) – con người thường có xu hướng tin và làm theo những gì mà số đông đang làm. Việc nắm bắt được mức lương phổ biến trên thị trường sẽ giúp bạn đưa ra yêu cầu hợp lý và tự tin hơn.
Ứng dụng:
Sử dụng các trang web như Glassdoor, Salary.com, Payscale, LinkedIn Salary để tìm hiểu về mức lương trung bình cho vị trí tương tự với kinh nghiệm và kỹ năng của bạn.
Tìm hiểu về mức lương của các công ty đối thủ cạnh tranh.
Tham khảo ý kiến của những người làm trong ngành hoặc những người có kinh nghiệm thương lượng lương.
Xem xét các yếu tố khác như quy mô công ty, địa điểm, phúc lợi và môi trường làm việc khi đánh giá mức lương.
3. Sử Dụng “Neo Giá” (Anchoring Bias):
Tâm lý học:
Neo giá là xu hướng con người dựa vào thông tin đầu tiên nhận được (dù thông tin đó có thể không liên quan) để đưa ra quyết định.
Ứng dụng:
Nếu bạn là người đầu tiên đề cập đến mức lương, hãy đưa ra một con số cao hơn một chút so với mức lương bạn mong muốn (nhưng vẫn trong phạm vi hợp lý). Điều này sẽ “neo” mức lương trong tâm trí nhà tuyển dụng và tạo tiền đề cho việc thương lượng.
Ví dụ: “Dựa trên kinh nghiệm và kỹ năng của tôi, cũng như mức lương trung bình cho vị trí tương tự trong khu vực, tôi kỳ vọng mức lương trong khoảng từ X đến Y.” (Trong đó X cao hơn một chút so với mức bạn thực sự muốn).
Nếu nhà tuyển dụng đưa ra con số trước, hãy đánh giá xem con số đó có phù hợp với nghiên cứu của bạn không. Nếu thấp hơn nhiều, hãy nhẹ nhàng phản hồi rằng bạn đã nghiên cứu thị trường và kỳ vọng một mức lương cao hơn.
4. Sự Khan Hiếm (Scarcity Principle):
Tâm lý học:
Con người có xu hướng coi trọng những thứ khan hiếm hoặc khó đạt được hơn.
Ứng dụng:
Nhấn mạnh những kỹ năng độc đáo và kinh nghiệm đặc biệt mà bạn có, những điều mà không phải ứng viên nào cũng có thể mang lại.
Cho nhà tuyển dụng thấy rằng bạn đang được nhiều công ty khác quan tâm (nếu điều đó là sự thật). Điều này sẽ tạo cảm giác cấp bách và khiến họ muốn đưa ra một lời đề nghị hấp dẫn để giữ chân bạn.
Ví dụ: “Tôi rất hào hứng với cơ hội này, và tôi cũng đang trong quá trình phỏng vấn với một vài công ty khác. Tuy nhiên, tôi đặc biệt ấn tượng với [công ty này/vị trí này] và tôi tin rằng tôi có thể đóng góp rất nhiều giá trị.”
5. Nhấn Mạnh Lợi Ích Của Nhà Tuyển Dụng (Benefit-Oriented):
Tâm lý học:
Con người quan tâm đến những gì có lợi cho họ. Thay vì chỉ tập trung vào những gì bạn muốn, hãy nhấn mạnh những gì bạn có thể mang lại cho công ty.
Ứng dụng:
Cho nhà tuyển dụng thấy bạn đã nghiên cứu về công ty và hiểu rõ những thách thức và cơ hội mà họ đang đối mặt.
Giải thích cách bạn có thể sử dụng kỹ năng và kinh nghiệm của mình để giúp công ty đạt được mục tiêu.
Ví dụ: “Tôi tin rằng kinh nghiệm của tôi trong [lĩnh vực liên quan] sẽ giúp tôi nhanh chóng đóng góp vào dự án [tên dự án] và mang lại kết quả tích cực cho công ty.”
Nhấn mạnh khả năng giải quyết vấn đề, sáng tạo và làm việc nhóm của bạn.
6. Sử Dụng Ngôn Ngữ Tích Cực (Positive Language):
Tâm lý học:
Ngôn ngữ tích cực tạo ra một ấn tượng tốt và giúp bạn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với nhà tuyển dụng.
Ứng dụng:
Tránh sử dụng ngôn ngữ tiêu cực hoặc phòng thủ.
Sử dụng những từ ngữ như “hào hứng,” “tự tin,” “tin rằng,” “giá trị,” “đóng góp.”
Ví dụ, thay vì nói “Tôi cần mức lương X để trang trải cuộc sống,” hãy nói “Tôi tin rằng mức lương X phản ánh đúng giá trị và kinh nghiệm mà tôi mang lại cho công ty.”
Luôn giữ thái độ lạc quan và chuyên nghiệp.
7. Sẵn Sàng Thương Lượng (Negotiation Skills):
Tâm lý học:
Hiệu ứng mồi nhử (Decoy Effect) – việc đưa ra một lựa chọn thứ ba (mồi nhử) kém hấp dẫn hơn có thể làm tăng sự hấp dẫn của một trong hai lựa chọn còn lại.
Ứng dụng:
Hãy chuẩn bị sẵn sàng để thương lượng, đừng chấp nhận ngay lập tức lời đề nghị đầu tiên.
Nếu bạn không hài lòng với mức lương được đề nghị, hãy đưa ra một con số phản hồi dựa trên nghiên cứu của bạn và nhấn mạnh những giá trị bạn mang lại.
Nếu nhà tuyển dụng không thể tăng lương, hãy xem xét các lợi ích khác như ngày nghỉ phép, bảo hiểm, cơ hội đào tạo hoặc làm việc từ xa.
Đừng ngại hỏi về lộ trình thăng tiến và cơ hội tăng lương trong tương lai.
Hãy nhớ rằng thương lượng là một quá trình hai chiều, hãy lắng nghe những gì nhà tuyển dụng nói và tìm kiếm một giải pháp có lợi cho cả hai bên.
8. Kiểm Soát Cảm Xúc (Emotional Control):
Tâm lý học:
Trí tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence) – khả năng nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân và người khác.
Ứng dụng:
Giữ bình tĩnh và tự tin trong suốt cuộc trò chuyện.
Tránh thể hiện sự tức giận, thất vọng hoặc tuyệt vọng.
Lắng nghe cẩn thận những gì nhà tuyển dụng nói và phản hồi một cách chuyên nghiệp.
Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, hãy hít thở sâu và tập trung vào mục tiêu của mình.
Hãy nhớ rằng bạn đang xây dựng mối quan hệ với nhà tuyển dụng, vì vậy hãy luôn giữ thái độ tôn trọng và lịch sự.
Ví dụ cụ thể về cách trả lời câu hỏi về lương:
Nhà tuyển dụng:
“Mức lương mong muốn của bạn là bao nhiêu?”
Bạn:
“Dựa trên nghiên cứu của tôi về mức lương trung bình cho vị trí [tên vị trí] với kinh nghiệm và kỹ năng của tôi trong khu vực [địa điểm], tôi kỳ vọng mức lương trong khoảng từ X đến Y. Tuy nhiên, tôi cũng rất quan tâm đến các yếu tố khác như cơ hội phát triển, phúc lợi và môi trường làm việc. Tôi rất hào hứng với cơ hội này và tin rằng tôi có thể đóng góp rất nhiều giá trị cho công ty.”
Lời khuyên bổ sung:
Thực hành:
Luyện tập trả lời câu hỏi về lương với bạn bè hoặc người thân để tự tin hơn.
Chuẩn bị câu hỏi:
Chuẩn bị một vài câu hỏi thông minh để hỏi nhà tuyển dụng về công ty, vị trí và cơ hội phát triển. Điều này cho thấy bạn thực sự quan tâm đến công việc.
Gửi thư cảm ơn:
Sau khi phỏng vấn, hãy gửi một thư cảm ơn cho nhà tuyển dụng để bày tỏ sự quan tâm của bạn và nhắc lại những điểm chính trong cuộc trò chuyện.
Kết luận:
Việc trả lời câu hỏi về lương không chỉ đơn thuần là đưa ra một con số. Đó là một cơ hội để bạn thể hiện giá trị bản thân, kỹ năng thương lượng và sự chuyên nghiệp. Bằng cách hiểu và áp dụng những nguyên tắc tâm lý học được trình bày trong hướng dẫn này, bạn sẽ tự tin hơn và có nhiều khả năng đạt được mức lương xứng đáng với năng lực của mình. Chúc bạn thành công!