Trả lời câu hỏi về lương trong phỏng vấn kỹ thuật là một kỹ năng quan trọng. Bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng để có thể thương lượng một mức lương xứng đáng với năng lực và kinh nghiệm của mình. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết, chia thành các giai đoạn trước, trong và sau phỏng vấn:
I. Trước phỏng vấn: Nghiên cứu và chuẩn bị
Đây là bước quan trọng nhất để bạn có thể tự tin và đưa ra những con số hợp lý.
Nghiên cứu thị trường:
Tìm hiểu mức lương trung bình:
Sử dụng các trang web uy tín như Glassdoor, Salary.com, Payscale, Vietnamworks, ITviec (ở Việt Nam) để tìm hiểu mức lương trung bình cho vị trí bạn ứng tuyển, dựa trên kinh nghiệm, kỹ năng và địa điểm làm việc.
Xem xét phạm vi lương:
Các trang web này thường cung cấp một phạm vi lương thay vì một con số cố định. Hãy chú ý đến phạm vi này và xác định vị trí của bạn trong đó (ví dụ: bạn có kinh nghiệm nhiều hơn mức trung bình, kỹ năng chuyên môn cao, có thể mong đợi mức lương cao hơn trong phạm vi).
Tham khảo ý kiến người trong ngành:
Nếu có thể, hãy nói chuyện với bạn bè, đồng nghiệp hoặc người quen đang làm trong lĩnh vực tương tự để có cái nhìn thực tế hơn về mức lương.
Tìm hiểu về công ty:
Nghiên cứu kỹ về công ty, quy mô, tình hình tài chính, văn hóa công ty, và đặc biệt là các phúc lợi (benefits) họ cung cấp. Những phúc lợi này có thể bù đắp cho mức lương thấp hơn một chút.
Xác định mức lương mong muốn của bạn:
Tính toán nhu cầu tài chính:
Hãy xem xét các chi phí sinh hoạt hàng tháng của bạn (ăn uống, nhà ở, đi lại, giải trí, tiết kiệm,…) để xác định mức lương tối thiểu bạn cần để trang trải cuộc sống.
Đánh giá giá trị bản thân:
Liệt kê tất cả những kỹ năng, kinh nghiệm, thành tích bạn có và cách chúng có thể đóng góp cho công ty. Đây là cơ sở để bạn tự tin thương lượng.
Xác định khoảng lương mong muốn:
Dựa trên nghiên cứu thị trường và đánh giá bản thân, hãy xác định một khoảng lương mong muốn (ví dụ: 15 triệu – 20 triệu VNĐ). Khoảng lương này giúp bạn linh hoạt hơn trong quá trình thương lượng.
Biết điểm dừng của bạn:
Xác định mức lương thấp nhất mà bạn sẵn sàng chấp nhận (điểm dừng). Nếu công ty không thể đáp ứng mức lương này, bạn có thể từ chối lời mời làm việc.
Luyện tập các câu trả lời:
Chuẩn bị câu trả lời cho câu hỏi về lương:
Viết ra một vài câu trả lời khác nhau cho câu hỏi “Mức lương mong muốn của bạn là bao nhiêu?” Hãy tập trung vào việc nêu bật giá trị bạn mang lại cho công ty, chứ không chỉ đơn thuần là đưa ra một con số.
Lường trước các câu hỏi khác:
Nhà tuyển dụng có thể hỏi bạn về lịch sử lương, mức lương hiện tại, hoặc lý do bạn rời công việc trước đây. Hãy chuẩn bị sẵn câu trả lời cho những câu hỏi này.
Thực hành:
Luyện tập trả lời các câu hỏi về lương với bạn bè, người thân hoặc qua các buổi phỏng vấn thử.
II. Trong phỏng vấn: Trả lời câu hỏi về lương một cách khéo léo
Thời điểm trả lời:
Tránh trả lời quá sớm:
Nếu có thể, hãy trì hoãn việc thảo luận về lương cho đến khi bạn hiểu rõ hơn về công việc và yêu cầu của công ty, đồng thời chứng minh được giá trị của mình.
Đừng ngại hỏi ngược lại:
Nếu nhà tuyển dụng hỏi về lương quá sớm, bạn có thể lịch sự hỏi họ về phạm vi lương cho vị trí này. Ví dụ: “Trước khi thảo luận về mức lương mong muốn, tôi muốn hiểu rõ hơn về phạm vi ngân sách mà công ty đã dự trù cho vị trí này.”
Cách trả lời:
Thể hiện sự quan tâm đến công việc:
Nhấn mạnh rằng bạn quan tâm đến cơ hội làm việc tại công ty và tin rằng bạn có thể đóng góp giá trị.
Nêu bật giá trị của bạn:
Tóm tắt những kỹ năng và kinh nghiệm quan trọng nhất của bạn, và giải thích cách chúng có thể giúp công ty đạt được mục tiêu.
Đưa ra khoảng lương:
Thay vì một con số cố định, hãy đưa ra một khoảng lương (dựa trên nghiên cứu và chuẩn bị của bạn).
Ví dụ:
“Dựa trên kinh nghiệm [số năm] năm trong lĩnh vực [tên lĩnh vực], kỹ năng [liệt kê các kỹ năng quan trọng] và nghiên cứu về mức lương trung bình cho vị trí tương tự ở [địa điểm], tôi đang tìm kiếm một mức lương trong khoảng từ [mức lương thấp nhất] đến [mức lương cao nhất].”
Thương lượng:
Lắng nghe:
Hãy lắng nghe cẩn thận những gì nhà tuyển dụng nói.
Đặt câu hỏi:
Đừng ngại đặt câu hỏi để làm rõ các vấn đề liên quan đến lương, phúc lợi, và cơ hội phát triển.
Đưa ra lý do:
Nếu nhà tuyển dụng đưa ra một con số thấp hơn mức bạn mong muốn, hãy giải thích lý do tại sao bạn tin rằng bạn xứng đáng được trả cao hơn (ví dụ: kinh nghiệm, kỹ năng đặc biệt, thành tích).
Thỏa hiệp:
Sẵn sàng thỏa hiệp về một số khía cạnh (ví dụ: chấp nhận mức lương thấp hơn một chút để đổi lấy các phúc lợi tốt hơn hoặc cơ hội đào tạo).
Tập trung vào tổng giá trị:
Hãy xem xét tổng giá trị của gói bồi thường, bao gồm lương, phúc lợi, cơ hội phát triển và văn hóa công ty.
Những điều cần tránh:
Nói quá nhiều hoặc quá ít:
Cung cấp thông tin vừa đủ, tránh lan man hoặc quá kiệm lời.
Đưa ra con số quá cao hoặc quá thấp:
Nếu bạn đưa ra một con số quá cao, bạn có thể bị coi là không thực tế. Nếu bạn đưa ra một con số quá thấp, bạn có thể bị đánh giá thấp.
Thể hiện sự tiêu cực:
Tránh phàn nàn về mức lương trước đây hoặc thể hiện thái độ tiêu cực về công ty.
Nói dối:
Không bao giờ nói dối về lịch sử lương hoặc kinh nghiệm của bạn.
III. Sau phỏng vấn: Theo dõi và đánh giá
Gửi email cảm ơn:
Gửi email cảm ơn nhà tuyển dụng sau khi phỏng vấn, nhắc lại sự quan tâm của bạn đến vị trí và tóm tắt những điểm quan trọng đã thảo luận.
Đánh giá lời mời làm việc:
Nếu bạn nhận được lời mời làm việc, hãy xem xét kỹ lưỡng tất cả các điều khoản (lương, phúc lợi, trách nhiệm công việc,…) trước khi chấp nhận.
Tiếp tục thương lượng:
Nếu bạn không hài lòng với lời mời làm việc, bạn có thể tiếp tục thương lượng. Hãy đưa ra lý do rõ ràng và đề xuất một giải pháp khả thi.
Quyết định:
Sau khi xem xét tất cả các yếu tố, hãy đưa ra quyết định cuối cùng.
Ví dụ một số câu trả lời mẫu:
Khi được hỏi về mức lương mong muốn:
“Dựa trên nghiên cứu của tôi về thị trường và kinh nghiệm [số năm] năm trong [lĩnh vực], tôi đang mong đợi một mức lương trong khoảng từ [mức lương thấp] đến [mức lương cao]. Tôi tin rằng kinh nghiệm và kỹ năng của tôi sẽ mang lại giá trị đáng kể cho công ty.”
“Trước khi thảo luận về mức lương cụ thể, tôi muốn tìm hiểu thêm về phạm vi ngân sách của công ty cho vị trí này. Tuy nhiên, để đưa ra một con số, tôi nghĩ rằng một mức lương trong khoảng từ [mức lương thấp] đến [mức lương cao] sẽ phù hợp với kinh nghiệm và năng lực của tôi.”
Khi nhà tuyển dụng đưa ra một con số thấp hơn mong muốn:
“Tôi hiểu rằng ngân sách của công ty có thể có những hạn chế. Tuy nhiên, tôi tin rằng kinh nghiệm và kỹ năng [liệt kê các kỹ năng] của tôi sẽ giúp công ty [đạt được mục tiêu cụ thể]. Tôi có thể linh hoạt một chút về mức lương, nhưng tôi cũng muốn đảm bảo rằng tôi được trả công xứng đáng cho giá trị mà tôi mang lại.”
“Tôi rất quan tâm đến cơ hội làm việc tại công ty, nhưng mức lương được đề nghị thấp hơn so với mong đợi của tôi. Tôi có thể cân nhắc chấp nhận mức lương này nếu công ty có thể cung cấp các phúc lợi bổ sung như [liệt kê các phúc lợi mong muốn].”
Lời khuyên chung:
Tự tin:
Hãy tin vào giá trị của bạn và đừng ngại thương lượng.
Chuyên nghiệp:
Luôn giữ thái độ chuyên nghiệp và tôn trọng trong suốt quá trình thương lượng.
Linh hoạt:
Sẵn sàng thỏa hiệp và tìm kiếm một giải pháp có lợi cho cả hai bên.
Biết điểm dừng:
Đừng chấp nhận một lời mời làm việc mà bạn không hài lòng.
Chúc bạn thành công trong quá trình phỏng vấn và thương lượng lương!